Müasirlik, Müasirliyin yaranması nədir

Müasir söz bir söz olaraq eramızın 5-ci əsrinə gedən tarixi mənşəyə malikdir. Latınca "mono" sözündən mənası baxımından "hazırda" mənasını verən "modernus" sözü, zamanla indiki formasını almışdır. Modern sözü ilk dəfə Romalıların qədim dövrlərində qəbul etdikləri bütpərəst mədəniyyətindən tamamilə qırıldığını izah etmək üçün istifadə edildi. (Kızılçelik, 1994, s. 87) Bu baxımdan müasirlik köhnəyə arxa çevirən, yeniliklə fərqləri vurğulayan və yenisini bu şəkildə əhatə edən bir quruluşda ortaya çıxır.



 

Məna baxımından "yeni, çağdaş, bu günə uyğun" anlayışlarının tam uyğun olduğunu görürük. Bu məzmunda, müasirlik, son çıxarılan anlayış, yuxarıda verilmiş aşağıdakı qaydadan başa düşüldüyü kimi modern sözündən inkişaf etmişdir. Bu konsepsiya daha böyük və radikal dəyişiklikləri izah etmək üçün istifadə olunur.

 

17 əsrin ən böyük hadisəsi kimi qəbul edilə bilən müasirlik / modernləşmə hərəkatı, ortaya çıxdığı Qərb cəmiyyətlərində yeni bir dünya qavrayışını açmağa müvəffəq oldu. Bir cəmiyyətə (iqtisadi, siyasi, sosial və s.) Təsir edə biləcək hər sahədə mövcud olan bu konsepsiya bütün dünyaya yayıldı və kütlələrə yol açdı. Sosial həyatın rasionallaşdırılması haqqında kiçik bir izahat verə biləcəyimiz müasirlik anlayışı özünün fəlsəfi mənşəyinə söykənən Maarifçilik Hərəkatına çox borcludur. Bundan əlavə geridə qalan dörd fundamental inqilabın (Elmi İnqilab, Siyasi İnqilab, Mədəni İnqilab və Sənaye İnqilabı) müvəffəq olmasına səbəb olması, onun uzun və köklü bir prosesin olduğunu sübut edir.

 

Bəşəriyyət tarixi və bu gün üçün çox vacib olan və meydana çıxdığı zamandan bu günə qədər inkişafında bu gün olduğumuz bir vəziyyətdə olmağımızı təmin edən müasirlik; Elmdən sənətə, idmandan ədəbiyyata qədər hər sahədə əsas formalaşdıran amillərdən biridir.

Müasirlik və rasionallıq arasındakı əlaqə mexanizasiya və fabrik mədəniyyətinin yayılması nəticəsində meydana gəldi. Bu nəticə bir çox sosial-mədəni əksikliyə malikdir və bu əksikliklər sosial olmaqla yanaşı fərdi dəyişikliklərə də səbəb oldu. Ənənədən uzaqlaşmağı hədəfləyən modernləşmə hərəkatının ayrı-ayrı sahələrdə tənhalığa səbəb olan mühüm tənzimləmələr etdiyi və bu vəziyyət yeni, tək və özünə meyilli şəxslərin meydana çıxdığı görülür.

Müasirlik dövründə yaranan və geniş kütlələrə çatmaqda vacib bir səriştəyə sahib olan kinoteatr zehni nüfuz üçün əhəmiyyətli bir vasitədir və texnologiya sahəsindəki inkişaflarla təsir sahəsini və metodlarını inkişaf etdirmişdir. Mədəni və texnoloji inqilablar nəticəsində indiki vəziyyətinə çatdı.



Bunları da bəyənə bilərsiniz
Şərh